Endoproteza

Ból biodra, zaburzenia chodu, sztywność i ograniczenia w zakresie ruchu, a także przeskakiwanie w biodrze, z tym najczęściej borykają się pacjenci. Rozpoznanie zbyt późne i niewłaściwe leczenie powoduje znaczne nasilenie się objawów prowadząc do endoprotezoplastyki stawu biodrowego. Najważniejszym wskazaniem do wykonania zabiegu endoprotezoplastyki stawu biodrowego jest zniesienie bólu i przywrócenie prawidłowej funkcji zmienionego zwyrodnieniowo stawu. Udany zabieg wszczepienia endoprotezy jest szansą na powrót sprawności i wykonywanie bez bólu wszystkich codziennych czynności. Nie bez powodu endoprotezoplastyka uważana jest za jedno z największych osiągnięć medycyny ubiegłego stulecia. Jest szansą na powrót do całkowitej sprawności.

Choroby, które najczęściej prowadzą do uszkodzenia stawu biodrowego, a w konsekwencji do wszczepienia sztucznego stawu biodrowego (endoprotezoplastyki) to:

•  Choroba zwyrodnieniowa związana z wiekiem i przeciążeniem – wynika z przeciążenia chrząstki stawowej, która traci zdolność amortyzacji i zmniejsza siłę tarcia, prowadząc do wyniszczenia. Przyczyną jest wiek, a w wraz z nim  przeciążenie stawu. Pacjenci we wczesnej fazie choroby zwyrodnieniowej biodra skarżą się zwłaszcza na niewielki ból, osłabienie kończyny, zmniejszenie wydolności chodu, a także na powiązane bóle stawu kolanowego. Gdy choroba postępuje objawy są coraz bardziej dokuczliwe. Choroba zwyrodnieniowa stawów powoduje ból, obrzęk i zmniejsza ruchomość w stawach, przez co w ostatniej fazie chorzy są niemal całkowicie pozbawieni możliwości poruszania się i wykonywania czynności dnia codziennego.
• Choroba reumatyczna – jest to proces zapalny który jest przewlekły i prowadzi do zmian w obrębie maziówki, w wyniku czego ulega ona początkowo obrzękowi, a następnie nieodwracalnemu przerostowi. Rozwijające się zapalenie prowadzi do znacznego, nieodwracalne zniekształcenia stawu, ograniczenia jego ruchomości, zaniku chrząstki stawowej nasilonego bólu i przykurczów ścięgien i mięśni, a co za tym idzie – postępującej niesprawności fizycznej.
• Przebyte złamania kości w zakresie stawu biodrowego- najczęstsze złamanie kości udowej w której skład wchodzi staw biodrowy, zwany szyjką kości udowej. Złamania to występują u osób starszych, powikłanie osteoporozy (czyli choroby charakteryzującej się ubytkiem masy kostnej, zmniejszoną odpornością mechaniczną i podatnością na złamania, wywołanej m.in. starzeniem się organizmu). Wśród osób młodych również mogą występować złamania, a przyczyną jest najczęściej poważny uraz.
• Zmiany wrodzone wykluczające inne postępowanie- zaburzenia anatomiczne prowadzą do nieprawidłowej biomechaniki stawu, a idzie za tym przyspieszone niszczenie głównie chrząstki stawowej i rozwoju wczesnej choroby zwyrodnieniowej stawu  np.tzw. w dysplazji stawu biodrowego.

Rodzaje endoprotez stawu biodrowego

Alloplastyka (endoprotezoplastyka)- operacja implantacji endoprotezy stawu biodrowego  jest zabiegiem, w wyniku którego zniszczony staw biodrowy jest zastępowany sztucznym, czyli endoprotezą. Stosowane obecnie endoprotezy stawu biodrowego, w zależności od sposobu związania z podłożem kostnym, można podzielić na cementowe, bezcementowe oraz hybrydowe. Decyzję o zastosowaniu danego typu endoprotezy podejmuję podczas indywidualnej kwalifikacji ortopedycznej pacjenta. W jej skład wchodzi badanie lekarskie, ocena zdjęć RTG, a czasem także TK (tomografii komputerowej), MRI (rezonansu magnetycznego) oraz scyntygrafii. Endoprotezę dobierana jest indywidualnie dla każdego pacjenta.

Wyróżniamy rodzaje endoprotez biodra:

• Endoproteza cementowa – ten rodzaj protezy mocowany jest do kości za pomocą tzw. cementu kostnego, czyli specjalnego „kleju” kostnego. Endoproteza cementowa zazwyczaj jest stosowana wśród starszych pacjentów, chorych na osteoporozę i reumatoidalne zapalenie stawów. 
• Endoproteza bezcementowa – proteza ta jest wszczepiana do kości, aby po pewnym czasie po operacji zrosnąć się z kością. Jest przeznaczona dla młodszych pacjentów, u których podłoże kostne jest wystarczająco dobre.
• hybrydowe, w których jeden element (najczęściej panewka) zakładany jest metodą bezcementową, natomiast druga składowa metodą cementowaną.

Pacjent po zabiegu operacyjnym opuszczając szpital powinien chodzić z pomocą kul ortopedycznych i kontynuować ćwiczenia pod okiem rehabilitanta albo warunkach domowych albo w placówce. Rehabilitacja to bardzo istotny element przywracania pełnej sprawności – po zabiegu powinna być systematycznie wykonywana minimum przez 6 tygodni, ponieważ mogą wystąpić powikłania jak po każdym zabiegu operacyjnym. Większość z nich można uniknąć dzięki odpowiedniej rehabilitacji. Jeżeli będziesz aktywnym  uczestnikiem procesu leczenia, to możesz szybciej osiągnąć rezultat bardziej zadowalający. 

Najczęstsze powikłania to:

• Zakrzepica żylna (spowodowana brakiem ruchu w okresie okołooperacyjnym)
• Infekcje (w obrębie skóry i tkanek w pobliżu protezy)
• Zwichnięcia i złamania
• Obluzowanie protezy
• Zmiana długości nogi
• Zesztywnienie stawu